پیر مرد افغان نیم قرن با دوچرخه انگلیسی در کابل رکاب میزند
- صفی الله امینزاده
- بیبیسی
این پیر مرد حدود پنجاه سال است که با این دوچرخه در شهر کابل رکاب می زند
خان شیرین، موها و ریش سفیدش نشان از گذر عمرش دارد. حدود هفتاد سال سن دارد ولی مشکلات روزگار قامتش را خم نکرده و استوار است. به مناسبت روزجهانی دوچرخه به دیدار این مرد مسن رفتم که نیم قرن است با دوخرچه سرکار دارد.
دوچرخه انگلیسی موسوم به "همبر" ( Humber) را مقابل مغازه کوچک دوچرخه سازیاش پارک کرده است. با گذشت نیم قرن استفاده، هنوز این وسیله نقلیهاش از کار نیافتاده است.
او میگوید که اولین دوچرخههای که به افغانستان وارد شد، ساخت انگلیس بود. او که یکی از این دوچرخهها را هنوز دارد و نیم قرن وسیله حمل و نقل او است، میگوید که اکنون این نوع دوچرخهها پیدا نمیشود و اگر شود آنرا هزار دلار هم نمیفروشد.
براساس گزارشها دوچرخههای همبر و رالی (Raleigh) اولین دوچرخههای بودند که در دهه چهل خورشیدی توسط یک بازرگان افغان از انگلستان وارد شد.
خان شیرین میگوید که در آن زمان قیمت این دوچرخهها حدود دوهزار و ۵۰۰ افغانی بود. اکنون این مقدار افغانی معادل چهل دلار است.
با بهبود وضعیت زندگی افراد؛ اکنون موتر/ماشین وسیله نقلیه اغلب مردم به حساب میآید. دوچرخه نیز علاقهمندانش را دارد، حتی دوچرخههای قدیمی همانند همبر و رالی انگلیسی.
شیرمحمد، ساکن ولایت لوگر در جنوب کابل است. او حدود شصت سال دارد، از علاقمندان دیگر دوچرخههای نگلیسی است.
او نیز به بیبیسی گفت که هنوز دوچرخه قدیمی همبرش را دارد و از آن استفاده میکند.
با گذشت نیم قرن استفاده، هنوز این وسیله نقلیه خان شیرین از کار نیافتاده است.
این دوچرخهها ظاهر ساده دارند ولی استفاده کنندگان میگویند که آرام حرکت میکند و باعث خستگی نمیشوند.
خان شیرین، دوچرخهسازی است که از حدود پنجاه سال پیش بدین سو با انواع دوچرخه سر و کار دارد و میتوان از او به عنوان تاریخ زنده دنیای دوچرخه افغانستان یاد کرد.
او میگوید که اولین دوچرخهها در افغانستان رالی و همبر بود، بعد هرکولیس وارد شد. او با اشاره به اینکه تمام آنها تولید انگلیس بود، میگوید که بعد دوچرخه انگلیسی مشهور به "سه تفنگ" وارد شد.
خان شیرین میگوید که بعد از آن دوچرخههای ساخت ژاپن وارد افغانستان شد. بعد دوچرخههای ساخت هند، بازار افغانستان را قبضه کرد و در نهایت دوچرخه ساخت چین وارد بازار شد که اکنون اغلب مردم از آن استفاده میکنند.
بیش از نیم قرن است که افغانها دوچرخه ساخت کشورهای مختلف را تجربه کردهاند، اما استفاده از دوچرخههای انگلیسی هنوز برای خیلی از افغانها خاطرهانگیز است.
خان شیرین با یادآوری خاطرههای آنروزها لبانش به خنده باز میشود.
او میگوید استفاده از دوچرخه انگلیسی یک نوع پرستیژ بود و آدمها را با وقار نشان میداد، مثل اینکه اکنون خودرو آخرین مدل داشته باشی.
با قرنطینه شدن شهرها به دلیل شیوع کرونا استفاده از دوچرخه افزایش یافته است
در افغانستان که سیستم حمل و نقل منظم وجود ندارد، شمار استفاده کنندگان دوچرخه نیز اندک هستند، ولی بارها استفاده ازاین وسیله نقلیه کم هزینه، خبرساز شده است.
از نامزدی تیم دختران دوچرخهسوار برای دریافت جایزه صلح نوبل گرفته تا رفت و آمد وزیر سالخورده پیشین با دوچرخه در شهر کابل و شوق نگهداری دوچرخههای قدیمی توسط مردم.
در روزهای اخیر با وضع محدودیت تردد در شهرها استفاده از دوچرخه در این کشور بیشتر شده است.
چندی قبل ادریس سیاوش، فعال مدنی در ولایت ننگرهار برای آگاهی مردم از خطر ویروس کرونا با دوچرخهاش خانه به خانه به روستاها رفت تا مردم را از خطر این ویروس مطلع کند.
در شهرها نیز شماری از مردم به دلیل وضع محدویت در تردد مجبور شدند از دوچرخه استفاده کنند. به دلیل شیوع ویروس کرونا نگرانی از ابتلا به این ویروس در استفاده از خودروهای مسافرکشی وجود داشت.
سحر میرزایی، دختر افغان یکی از کسانی بود که استفاده از دوچرخه را در این شرایط بهترین گزینه میداند.
او میگوید که شیوع بیماری کرونا و قرنطینه شدن کابل، رفت و آمدش را مشکل مواجه کرده بود. او میگوید به این فکر بود که چطور رفت و آمد کند و از طرف دیگر از ویروس کرونا در امان نیز باشد.
به گفته خانم میرزایی اکنون نگران دیر رسیدن به مقصد و همچنین آلوده شدن به ویروس کرونا نیست. میتواند فاصله اجتماعی را رعایت کند و از طرف دیگر احساس میکند که در زندگی او سهولت آورده است.
برخی کارمندان دولتی هم در جریان تعطیلیهای ناشی از قرنطینه، باید سرکار میرفتند، برای رفت و آمد به دفتر به منظور جلوگیری از آلوده شدن به ویروس کرونا این وسیله بیمصرف را انتخاب کردند. سید عبد الرحمن، کارمند یکی از ادارات دولتی در کابل دوچرخه را بهترین وسیله تردد در دوران کرونا میداند.
عبدالقدیر ندیم، فروشنده دوچرخه در کابل میگوید که قیمت و فروش این وسیله درهفتههای اخیر افزایش یافته است.