اولین بار در سال ۱۹۸۴نرم افزار اس پی اس اس(SPSS) به عنوان یک سیستم تحلیل آماری تحت داس توسط شرکت آی بی ام(IBM)تولید گردید و سپس نسخه ویندوز آن در سال ۱۹۹۲طراحی شد.در ایران نیز این نرم افزاردر ۲۰سال اخیر سهم بالایی را از تجزیه و تحلیل آماری پروژه ها به خود اختصاص داده است.
اما نکته اساسی این است که پردازش و فرآوری درست و علمی داده های تحقیق جز لاینفک تحقیقات علمی قلمداد می شود چه بسیار دانشجویانی که علیرغم در اختیار داشتن داده های درست به خاطر تشخیص و اجرای نادرست آزمون های آماری،  یافته های شان از خطا بالا و قابلیت اتکای بسیار پایینی برخوردار  است. نکته اساسی این است که  نباید این نرم افزار هدف یک تحقیق تلقی شود، باید دانست که این بسته نرم افزاری صرفاً یک وسیله در دستان محقق برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده است.متاسفانه کلاس ها کارگاه‌های این نرم افزار که در دانشگاه ها و موسسات مختلف برگزار می شوند این موضوع را مورد دقت قرار نمی‌دهند  به طور مرتب شاهد محققینی هستیم  تمام اجزاء و گزینه های این نرم افزار را می شناسند اما یک فرضیه ساده را به درستی آزمون نمی کنند. از نظر نگارنده شخصی به این نرم افزار تسلط دارد که به رسالت ساخته شدن این نرم افزار پی برده باشد یعنی اگر شخصی ادبیات و پیشینه پژوهش، روش تحقیق مدرن و پیش‌فرض‌های آزمونهای  آماری را بداند حتی اگر این نرم افزار را تاکنون ندیده باشد می توان ادعا نمود این محقق از شخصی که بدون دانش لازم به تمام گزینه ها و منوها نرم افزار تسلط دارد، بیشتر با اس پی اس اس(SPSS)آشنا است.
*مثلا به فرضیه زیر که در کلاس های آکادمی تحلیل آماری ایران مطرح گردیده است توجه کنید:
فرضیه: نمره  زبان آیلتس دانشجویان دختر و پسر با هم تفاوت دارد.
اگر این فرضیه یا فرضیاتی شبیه به این در تحقیقی مطرح شود بی درنگ کسانی که این نرم افزار را به صورت کاربردی و عمیق فرا نگرفته اند می گویند باید با آزمونی مثلt دو نمونه مستقل در نرم افزار اس پی اس اس آن را سنجش نمود زیرا نمره زبان متغیر کمی و نیز با سنجش انجام شده توسط آزمون کولموگروف اسمیرنوف نرمال نیز تشخیص داده شده است. دقیقا این همان اشتباهات فاحشی است که پیش از این به آن اشاره کردیم زیرا کتابهای فارسی و دوره های آموزشی سطحی چند آزمون را مثل تی تک نمونه ای، تی دو نمونه مستقل ،‏ t دو نمونه وابسته،  آنوا و غیره را برای فرضیات تفاوتی یا مقایسه ای بیان کردند و در صورتی که با آزمونی که آن نیزمورد تشکیک است نرمال بودن توزیع داده ها بررسی گردیده، و در صورت  عدم پیروی از الگوی زنگوله نرمال، آزمون هایی مثل آزمون دو جمله ای، آزمون یومن ویتنی، آزمون ویلکاکسون و یا آزمون کروسکال والیس استفاده می شود و این کل اطلاعاتی است که پیرامون فرضیات تفاوتی به ما داده می شود.
از طرفی در فرضیات رابطه ای مثالی دیگر می زنیم.
فرضیه: تحصیلات با درآمد رابطه دارد.
فرض کنید هر دو متغیر در سطح سنجش ترتیبی قرار داشته باشند آنگاه محققی که مطالب را بدون عمق لازم فرا گرفته است بی درنگ آزمون همستگی آزمون مانند همبستگی اسپیرمن را برمی گزیند و خطا در آزمون فرضیه از همین نقطه آغاز می شود.
فرضیات علی وضعیتی به مراتب بدتر دارند زیراspss با آزمون هایی با محدودیت بسیار بالا مثل رگرسیون های چند گانه از انطباق مشاهدات در نمونه با آنچه در جامعه آماری مورد انتظار هستند، عاجز می باشد و همچنان نیز همانند آزمون های دیگر خطای عدم محاسبه روایی و پایایی سازه با آزمون هایی مثل حداکثر مجذور واریانس مشترک و یا میانگین آن ها و یا آزمون هایی مثل فورنل و لارکر و یاHTMT دست در گریبان هستند.
بنابراین آموختنSPSS اجرای چند آزمون پیش پا افتاده نام برده شده در قسمت قبل نیست.در حقیقت نرم افزارspss همانند سایر نرم افزار های تحلیل آماری مادر و وظایفی را برعهده دارد. اگر بخواهیم مهمترین وظیفه این نرم افزار را برای محققانی که قصد انجام پروژه هایی با رویکرد آمیخته را دارند را بیان می کنیم، می توانیم آن را یک پل ارتباطی بین اکتشافات انجام گرفته در تحقیق کیفی و ازمون فرضیات ساخته شده در نرم افزار های کمی بدانیم. در حقیقت کار این نرم افزار بعد از کد گذاری های اولیه در نرم افزار های تجزیه و تحلیل کیفی مانندMAXQDA,NVIVO و یاATLASTI آغاز می شود  و در این مسیر پس از ساخت شاخص های اندازه گیری کننده از این کد ها، SPSS نقش آفرینی می کند. آمار توصیفی، پیش پردازش ها روی داده های اولیه، آزمون های پایایی گانمن، آزمون های روایی و پایایی سازه، تحلیلی اکتشافی و …….تنها بخشی از مسیری است که این پل ما را به سمت آزمون نهایی فرضیات همراهی می کند.