«تروریستهایی» که ترکیه از سوئد و فنلاند میخواهد چه کسانی هستند؟
- فیلان چاترجی
- بیبیسی
اردوغان میگوید سوئد قول داده است ۷۳ نفر را به ترکیه تحویل دهد
ناتو رسماً روند پیوستن سوئد و فنلاند به این پیمان نظامی را آغاز کرده است. اما شرط کلیدی ترکیه که عضو ناتو است تحویل بیش از ۷۰ نفر است که رئیسجمهور ترکیه آنها را «تروریست» خوانده است.
رهبران دو کشور اسکاندیناوی میگویند که این موضوع را جدی میگیرند، اما در نهایت استرداد به دادگاهها بستگی دارد نه سیاستمداران.
ترکیه چه کسانی را میخواهد و آیا ممکن است آنها اخراج شوند و به ترکیه فرستاده شوند؟
خواستههای ترکیه
پس از آغاز جنگ روسیه در اوکراین، سوئد و فنلاند برای پیوستن به ناتو درخواست دادند. ترکیه تنها کشور از ۳۰ کشور عضو ناتو بود که مانع درخواست آنها شد و قبول درخواست آنها را منوط به پذیرفتن مجموعهای از خواستهای ترکیه کرد - از جمله تحویل افرادی که ادعا شده در ارتباط با تروریسم بودند.
- ترکیه به مخالفت با پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو پایان داد
- چرا ترکیه 'مخالف' پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو است؟
- آیا فنلاند و سوئد ترک بیطرفی کرده و عضو ناتو میشوند؟
طبق یادداشت تفاهمی که اخیرا در نشست سران ناتو امضا شد، فنلاند و سوئد توافق کردند که «به درخواست ترکیه برای اخراج یا استرداد مظنونان تروریستی به سرعت و به طور کامل» با «چارچوبهای حقوقی دوجانبه برای تسهیل استرداد» رسیدگی کنند.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه گفت که سوئد قول داده است ۷۳ «تروریست» را تحویل دهد و پیش از این سه یا چهار نفر از آنها را برگردانده است. روزنامه حامی دولت ترکیه فهرستی متشکل از ۴۵ نفر را منتشر کرد که ترکیه ۳۳ نفر از آنها را از سوئد و ۱۲ نفر را از فنلاند میخواهد.
تحت تعقیب در ترکیه
ترکیه به طور خاص علاقهمند به تحویل افرادی است که آنها را مرتبط با حزب کارگران کردستان (پکک) میداند که اتحادیه اروپا، ایالات متحده و بریتانیا آن را یک گروه تروریستی میدانند. این کشور همچنین به دنبال پیروان فتح الله گولن، روحانی تبعیدی ترکیه است. گولنیستها، متهم به انجام کودتای نافرجام علیه اردوغان در سال ۲۰۱۶ هستند.
بیبیسی با سه نفر از افرادی که ترکیه به دنبال آنها است صحبت کرده است.
بولنت کنس: روزنامهنگار
بولنت کنس روزنامهنگار بسیار مورد احترامی در زمان امروز بود
بولنت کنس تا پیش از تعطیلی روزنامه «زمان» در سال ۲۰۱۶، سالها سردبیر این روزنامه انگلیسیزبان مهم در ترکیه بود. اکنون او در تبعید در استکهلم زندگی میکند.
آیا سوئد و فنلاند عضو ناتو میشوند؟
مقامات ترکیه او را به عضویت در جنبش گولن یا آن چه که ترکیه آن را سازمان تروریستی فتح الله (فتو) میخواند، متهم میکنند. این گروه به خاطر شبکه مدارس در سراسر جهان شناخته شده است و در اتحادیه اروپا، بریتانیا یا ایالات متحده یک گروه تروریستی محسوب نمیشود.
آقای کنس گفت به دلیل انتقاد صریح خود از اردوغان هدف قرار گرفته است و با اتهامات توطئه برای سرنگونی دولت مواجه شده است: «همه اتهامات ساختگی هستند. من یک روزنامهنگار مستقل هستم و هیچ وابستگی به هیچ سازمانی ندارم.»
او در سال ۲۰۱۵ به دلیل «توهین به رئیس جمهور» در توییتی که در آن نوشته بود مادر مرحومِ اردوغان از او خجالت میکشد، به حبس تعلیقی محکوم شد.
به گفته بیانت، سازمان رسانهای مستقل ترکیه، توهین به اردوغان امروزه همچنان یک اتهام رایج است و ۱۷ روزنامهنگار و کاریکاتوریست در سه ماه اول سال ۲۰۲۲ به دلیل آن محاکمه شدند.
بولنت کنس بر این باور است که او در مذاکرات ناتو به ابزاری برای چانه زنی بین اردوغان و سوئد تبدیل شده است.
توافقی که در نشست ناتو به دست آمد، میگوید که سوئد و فنلاند از ترکیه در مبارزه با تروریسم حمایت خواهند کرد
او به طور خاص هراسی از استرداد ندارد، زیرا این کار «خیانت سوئد به ارزشهای خود» در مورد دموکراسی و حمایت از مخالفان است. او گفت: «این آزمایشی برای رژیم اردوغان نیست ... این آزمایشی برای مقامات سوئد است.»
فاتح: «آتشافروز اصلاح شده»
افراد دیگری که در لیست ترکیه قرار دارند چندان سرشناس نیستند. فاتح، یک کرد فنلاندی، عضو گروهی متشکل از پنج جوان بود که در سال ۲۰۰۸ درِ سفارت ترکیه را به آتش کشیدند.
او که اکنون کارآفرینی ۳۷ ساله و صاحب کسب و کار است، به بیبیسی گفت که از کاری که انجام داده پشیمان است: «در آن زمان زندگی من به هم ریخته بود، مشکلات زیادی داشتم.»
او از یافتن نام خود در این فهرست متعجب شده است زیرا مدتها پیش دوران محکومیت ۱۴ ماهه تعلیقی خود را به پایان رسانده است - و به سفارت خسارت پرداخت کرده است. او گفت که مقامات فنلاند چند سال پیش به او تابعیت دادند و پرونده سفارت را پایان یافته تلقی کردند.
منبع تصویر،AFP
در حمله سال ۲۰۰۸ به سفارت ترکیه در هلسینکی یک نفر در سفارت مجروح شد
ترکیه او را به عضویت در پکک متهم میکند که خواستار خودمختاری بیشتر برای کردها است و با دولت سالها درگیری نظامی داشته است.
فاتح گفت که او هیچ رابطه یا پیوند ایدئولوژیکی با پکک ندارد و معتقد است که صرفاً به دلیل کرد بودنش هدف قرار گرفته است.
کردها ۱۵ تا ۲۰ درصد از جمعیت ترکیه را تشکیل میدهند، اما نسلها در ترکیه با آزار و اذیت روبرو بودهاند. دولت آنکارا در تلاش است تا حزب حامی کردها، حزب دموکرات خلقها، سومین حزب بزرگ پارلمان را ممنوع کند.
فاتح باور ندارد که به عنوان یک شهروند فنلاند مسترد شود، اما از آزار و اذیت در جامعه محلی ترک یا دستگیری احتمالی در خارج از فنلاند به درخواست ترکیه میترسد. او میگوید که بسیار ناراحت است که فنلاند مجبور است «برای او بجنگد».
آیسن فورهوف: معلمی که گریخت
آیسن فورهوف پس از گذراندن پنج سال از حبس ابد خود در ترکیه، به جرم تلاش برای «براندازی نظم قانون اساسی» هنگام عضویت در حزب کمونیست ترکیه در سن ۱۷ سالگی، به سوئد رفت. او گفت پس از شکنجه در زندان، به او وعده داده شد که در سوئیس از او حفاظت میشود.
او اکنون در ۴۵ سالگی به همراه همسر و دخترش در استکهلم زندگی میکند و به عنوان معلم مشغول به کار است و اصرار دارد که دیگر در سیاست ترکیه دخالتی ندارد.
آیسن فورهوف میگوید که از تصمیم سوئد برای امضای توافق با اردوغان متأسف است
«من ۲۰ سال پیش ترکیه را ترک کردم. اگر به آنجا فرستاده شوم، هیچ فایدهای برای آنها نخواهم داشت. همه کسانی را که میشناسم یا مردهاند یا در زندان هستند. به همین دلیل بودن نام من در این فهرست تعجب آور بود - من برای آنها چه فایدهای دارم؟»
خانم فورهوف میگوید که در ترکیه نیز به دلیل عضویت در پکک تحت پیگرد قانونی قرار گرفته است. او میپذیرد که حدود ۲۵ سال پیش به مدت سه ماه با آنها همکاری کرده است.
عضویت فنلاند و سوئد در ناتو بر امنیت منطقه چه تاثیری خواهد گذاشت؟
او دیگر طرفدار پکک نیست، اما تروریستی بودن این گروه را انکار میکند و معتقد است که آنها باید بخشی از گفتگوها برای صلح با مذاکره در ترکیه باشند.
او با استناد به قوانین سوئد نگران استرداد نیست، اما باور نمیکند که شخص او مورد مهمی برای آنکارا باشد.
موانع استرداد
الزامات قانونی زیر در سوئد و فنلاند، استرداد این تعداد فرد مورد نظر را برای ترکیه بسیار دشوار میکند:
- یک دادگاه مستقل حرف آخر را در مورد استرداد میزند - نه سیاستمداران
- هیچ کدام از اتباع سوئد و فنلاند قابل استرداد نیستند
- اتباع خارجی را میتوان مسترد کرد - اما تنها در صورتی که با کنوانسیون اروپایی استرداد مطابقت داشته باشد
- استرداد برای جرایم سیاسی یا مسترد کردن به کشورهایی که افراد در معرض آزار و شکنجه قرار دارند مجاز نیست
- جرایم ادعایی باید در سوئد یا فنلاند جرم تلقی شوند
به گزارش روزنامه سوئدی داگنز نیهتر، از ۳۳ نام سوئدی که در رسانههای ترکیه آمده است، ۱۹ نام قبلاً توسط دادگاه عالی استکهلم برای استرداد رد شدهاند.
آندرس اکا، قاضی دیوان عالی سوئد گفت: «ما نمیتوانیم پروندههای قبلی را که قبلاً به آنها رسیدگی شده است، دوباره بررسی کنیم.»
فنلاند از بیش از دهها درخواست در دهه گذشته، دو نفر را به ترکیه تحویل داده است. وزارت دادگستری فنلاند میگوید که هیچ درخواست جدیدی دریافت نکرده است و به جامعه کرد قول داده است که هیچ تغییری در قانون ایجاد نخواهد شد.
واکنشهای منفی احتمالی
مورات یشیلتاش، تحلیلگر میگوید که آقای اردوغان به دنبال تغییر دیدگاه اروپاییها نسبت پکک است
مورات یسیلتاش از اندیشکده حامی دولت ستا میگوید اگر درخواستهای ترکیه رد شود، این کشور میتواند حمایت خود را از پیوستن کشورهای شمال اروپا به ناتو پس بگیرد.
پارلمانهای تمامی ۳۰ کشور ناتو باید عضویت سوئد و فنلاند را تأیید کنند و این شامل قانونگذاران ترک نیز میشود. بنابراین آقای یشیلتاش هشدار میدهد که این موضوع به «شأن پارلمان ترکیه» نیز مربوط است.
برخی مفسران میگویند که فشار آنکارا برای استرداد ممکن است یک استراتژی برای انتخاب مجدد اردوغان یا ابزاری برای کمک به فروش تسلیحات آمریکایی باشد.
احتمال کمی وجود دارد که سوئد یا فنلاند به زودی افراد حاضر در این فهرست را تحویل دهند.
یکی از اعضای سابق پکک در این فهرست، جمیل آیگان، در گذشته برای استرداد به ترکیه مد نظر بوده است، اما معتقد است دادگاه عالی سوئد مانع از آن خواهد شد. او به شبکه اسویتی گفت: «اگر سوئد مرا تحویل دهد، زندگی من به پایان می رسد.»