هزاران پهپاد در جنگ اوکراین استفاده می‌شود، برای شناسایی مواضع دشمن، پرتاب موشک و هدایت آتش توپخانه.

هر دو طرف از پهپادهای نظامی و غیرنظامی استفاده گسترده می‌کنند.

اوکراین و روسیه چه پهپادهای نظامی دارند؟

 اصلی ترین پهپاد نظامی اوکراین، بیرقدار ساخت ترکیه است. این پهپاد دوربین‌دار تقریباً به اندازه یک هواپیمای کوچک است و می‌تواند به بمب‌های هدایت شونده لیزری مسلح شود.

دکتر جک واتلینگ از مؤسسه خدمات متحد سلطنتی (روسی) که یک اندیشکده مطالعات دفاعی و امنیتی است، می‌گوید اوکراین جنگ را با ناوگانی متشکل از « کمتر از ۵۰» پهپاد بیرقدار آغاز کرد:

«روسیه جنگ را با هزاران پهپاد اورلان-۱۰ آغاز کرد که پهپادهای کوچک‌تر و ساده‌تری هستند و ممکن است چند صد تایی از آنها باقی مانده باشد.» این پهپادها هم دوربین دارند و می‌توانند موشک شلیک کنند.

پهپادهای نظامی چقدر کارآمد هستند؟

پهپادها در یافتن اهداف دشمن و هدایت آتش توپخانه، برای هر دو طرف تاثیر بسزایی داشته‌اند.

دکتر واتلینگ می‌گوید: «نیروهای روسیه می‌توانند سه تا پنج دقیقه بعد از اینکه یک پهپاد اورلان-۱۰ هدفی را شناسایی کرد، آن را زیر آتش بگیرند. بدون پهپاد این کار ۲۰ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد.»

دکتر مارتینا میرون، محقق مطالعات دفاعی در کینگز کالج لندن، می‌گوید پهپادها به اوکراین امکان دادند از نیروهای محدود خود حداکثر استفاده را بکند:

«قبلا اگر می‌خواستید به دنبال مواضع دشمن بگردید، باید یگان‌های ویژه اعزام می‌کردید و ممکن بود تعدادی نفر از دست بدهید. اکنون تنها چیزی که ممکن است از دست بدهید یک پهپاد است.»

در چند هفته اول جنگ، عملکرد پهپادهای بیرقدار اوکراین بسیار تحسین شد.

دکتر میرون می‌گوید: «آنها به اهدافی مانند انبارهای مهمات حمله کردند و در غرق کردن رزم‌ناو مسکوا نقش داشتند.» با این حال سامانه‌های پدافند هوایی روسیه بسیاری از آنها را منهدم کردند.

دکتر واتلینگ می‌گوید: «بیرقدار بزرگ و سرعتش نسبتا کم است و فقط در ارتفاع متوسط پرواز می‌کند. این باعث می‌شود راحت هدف قرار بگیرد و ساقط شود.»

چگونه از پهپادهای غیر نظامی استفاده می‌شود؟

پهپادهای نظامی گران هستند، بیرقدار حدود دو میلیون دلار قیمت دارد. بنابراین، هر دو طرف، بویژه اوکراین، به مدل‌های کوچک تجاری مانند دی جی آی مویک ۳ روی می‌آورند که حدود ۱۷۰۰ پوند قیمت دارد.

یکی از تولیدکنندگان اوکراینی پهپاد تخمین می‌زند که ارتش این کشور شش هزار پهپاد دارد اما تائید آن غیرممکن است.

دکتر میرون می‌گوید: «اوکراین به اندازه روسیه مهمات ندارد. داشتن چشم در آسمان برای شناسایی اهداف و هدایت آتش توپخانه یعنی استفاده بهینه از آنچه دارند.»

بااینکه پهپادهای معمولی را می‌توان به بمب‌های کوچک مجهز کرد، بیشتر برای شناسایی یا حمله مستقیم استفاده می‌شوند. قدرت پهپادهای غیرنظامی هم خیلی کمتر از پهپادهای نظامی است، برد دی جی آی مویک ۳۰ کیلومتر است و تنها ۴۶ دقیقه می‌تواند پرواز کند. برد پهپادهای کوچک‌تر و ارزان‌تر، حتی از این هم کمتر است.

هر طرف چگونه از خود در برابر پهپاد دفاع می‌کند؟

دکتر میرون می‌گوید روسیه از دفاع راداری در برابر پهپادهای نظامی و از تجهیزات الکترونیک در برابر پهپادهای غیرنظامی استفاده می‌کند:

«نیروهای روسیه تفنگ استوپور دارند که پالس‌ الکترومغناطیسی پخش می‌کند و سامانه جهت‌یابی جهانی (جی‌پی‌اس) پهپادهای غیرنظامی را از کار می‌اندازند.

نیروهای روسیه همچنین با سامانه‌های آنلاین مثل ایروسکوپ، سیگنال‌هایی را که بین پهپاد و اپراتورش مبادله می‌شود ردیابی و مختل می‌کنند. این باعث سقوط پهپاد می‌شود، یا باعث می‌شود نتواند به پایگاهش برگردد یا نتواند اطلاعات ارسال کند.

به گزارش اندیشکده «روسی»، پهپادهای اوکراین به زحمت یک هفته دوام می‌آورند.

چه کسی پهپادها را تامین می‌کند؟

کاخ سفید می‌گوید روسیه در حال خریدن پهپاد نظامی شاهد از ایران است، همان پهپادی که شورشیان حوثی در یمن برای حمله به اهدافی در عربستان سعودی و امارات به کار گرفتند.

ایالات متحده هم حدود ۷۰۰ پهپاد «سوئیچ بِلِید کامیکازه» به اوکراین می‌دهد، پهپادهایی مملو از مواد منفجره که در آسمان گشت می‌زنند تا هدف را پیدا کنند.

شرکت اسپیس ایکس ایلان ماسک هم دسترسی اوکراین به سامانه ارتباطات ماهواره‌ای خود، استارلینک، را فراهم می‌کند که به این ترتیب ارتباط اپراتور و پهپاد را از اختلال مصون می‌ماند.

شرکت دی‌جی‌ای، یکی از بزرگترین تولیکنندگان پهپاد دوربین‌دار در دنیا، فروش پهپاد به روسیه و اوکراین را متوقف کرده است.

اوکراین چگونه هزینه پهپادها را پرداخت می‌کند؟

اوکراین برای تامین پول خرید ۲۰۰ پهپاد نظامی درخواست مشارکت جمعی کرده است.

دکتر واتلینگ می‌گوید: «جز پهپادهای بزرگ مثل، آنها به دنبال پهپادهای کوچک شناسایی با بال ثابت هستند.»

ارکستر کالوش، برنده اوکراینی مسابقه آواز یوروویژن سال ۲۰۲۲، جایزه خود را ۹۰۰ هزار دلار فروخت تا با آن سه پهپاد پی‌دی-٢ ساخت اوکراین خریداری شود.