تغییر اقلیم؛ زمین «احتمالا» از شش مرز تعادل عبور خواهد کرد
تغییر اقلیم؛ زمین «احتمالا» از شش مرز تعادل عبور خواهد کرد
یک تحلیل تازه حاکیست که با ادامه روند کنونی گرمایش، زمین در خطر عبور از شش مرز تعادل «خطرناک» اقلیمی قرار خواهد گرفت.
عبور از این مرزها سیستمهای زمین را مختل خواهد کرد به طوری که به فروپاشی پوشش یخی قطب و نابودی آبسنگهای مرجانی دامن خواهد زد.
صاحب نظران علوم قبلا گفتهاند که رسیدن به چنین نقطهای از نظر اقلیمی یک «وضعیت اضطراری» خواهد بود.
محققان با تحلیل ۲۰۰ مطالعه که بعد از ۲۰۰۸ منتشر شده، این مرزها را تحلیل کردند که شامل این موارد است:
• در چه دمایی زمین از این مرزها خواهد گذشت
• چه تاثیری بر سایر سیستمهای زمین خواهد داشت
• این آثار در چه ابعاد زمانی احساس خواهد شد
این تحقیق که در نشریه «ساینس» منتشر شده دریافت که با توجه به روند کنونی میزان گرمایش، همین حالا هم خطر رسیدن به این شش ورطه اقلیمی وجود دارد و با افزایش هر یک دهم درجه سانتیگراد دما، این خطر افزایش پیدا میکند.
این گروه (Climate Action Tracker) تخمین میزند که حتی در خوشبینانهترین حالت، اگر اهداف کنونی در جهان برای مهار گرمایش عملی شود، جهان شاهد ۱.۸ درجه سانتیگراد افزایش دما نسبت به دوران پیشاصنعتی خواهد بود.
ایده «مرزهای تعادل اقلیمی» ابتدا دو دهه پیش از سوی گروه اقلیمی سازمان ملل، آیپیسیسی (هیات میان دولتی تغییر اقلیم) مطرح شد.
به گفته سازمان ملل عبور از این مرزها میتواند جرقه تغییرات قابل توجه در عملکرد سیستمهای زمین را بزند، تغییراتی که بر وضعیت اقیانوسها، آبوهوا و فرآیندهای شیمیایی اثر خواهد گذاشت و «غیرقابل بازگشت» خواهد بود.
زمانی که یک «مرز تعادل» پشت سر گذاشته شد، روند از کار افتادن سیستم خود به خودی خواهد بود، یعنی حتی بدون گرمایش بیشتر هم ادامه خواهد یافت: مثل زمانی که یک توپ از بالای تپه شروع به غلتیدن کند که دیگر باز نخواهد ایستاد.
آبشار غیرقابل بازگشت
در آن زمان تصور میشد که این مرزها فقط زمانی پشت سر گذاشته خواهد شد که میانگین دمای زمین بیش از ۵ درجه سانتیگراد بالا رفته باشد.
اما از آن زمان شواهد فزایندهای ظاهر شده که این مرزها ممکن است خیلی زودتر شکسته شود.
در حال حاضر ذوب یخسار گرینلند بزرگترین عامل بالا آمدن سطح دریاها است
این شش مرز تعادل که براساس مطالعه تازه «احتمال» عبور از آنها وجود دارد شامل این موارد است:
- فروپاشی یخچال سراسری (یخسار) گرینلند
- فروپاشی یخسار بخش غربی قطب جنوب
- فروپاشی جریانهای اقیانوسی در منطقه قطبی شمال اقیانوس اطلس
- مرگ انبوه آبسنگ های مرجانی در عروض پایین جغرافیایی
- ذوب ناگهانی خاک منجمد شمالی
- نابودی ناگهانی یخ دریا در دریای بارنتز
دیوید آرمسترانگ مکِی، نویسنده اصلی این گزارش از «مرکز استقامت استکهلم»، دانشگاه اگزِتِر و کمیسیون زمین، گفت که بعضی شرایط ناپایدار که پیش از فروپاشی یک سیستم روی میدهد از حالا در نواحی قطبی قابل مشاهده است.
به گفته سازمان ملل گرینلند و قطب جنوب هم اکنون با سرعتی شش برابر ۳۰ سال پیش ذوب یخها را تجربه میکنند و یخسار گرینلند در ۲۵ سال گذشته پیوسته درحال انقباض بوده، که همه به دلیل تغییر اقلیم است.
هرچند انتظار عبور از برخی از «مرزهای تعادل» دیگر - مثل انقباض جنگلهای حارهای آمازون - نمی رود مگر آنکه افزایش دمای زمین به ۳.۵ درجه سانتیگراد برسد، اما همه این سیستمها به هم وابسته هستند. بنابراین وقتی که یک سیستم شروع به از کار افتادن کند، احتمال فروپاشی باقی سیستمها بیشتر میشود.
مرزهای تعادل متعدد
ریکاردا وینکِلمَن، محقق در موسسه تحقیقات آثار اقلیمی پوتسدام و از اعضای کمیسیون زمین که جزو نویسندگان این مطالعه است گفت: «مهم اینکه خیلی از عناصر تعادلی در سیستم زمین به هم مرتبط است، که احتمال عبور زنجیروار از مرزهای تعادل یکی پس از دیگری را به یک نگرانی تازه بدل میکند.»
برای مثال اگر یخسارها و پوشش یخی کمتری در مناطق قطبی وجود داشته باشد، نور کمتری از سطح زمین به فضا منعکس می شود و زمین را گرمتر میکند.
این تیم علاوه بر شناسایی مرزهایی که احتمال عبور از آنها بیشتر است، همچنین گفت که فهرست مرزهای تعادل بالقوه میتواند به ۱۶ افزایش پیدا کند.