ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه دستور بسیج سیصد هزار نیروی ذخیره روسیه را صادر کرده است.

اقدام او پس از موفقیت‌های اخیر نیروهای اوکراین در عقب راندن نیروهای روسیه و یک روز پس از اعلام برگزاری همه‌پرسی در مناطق اشغالی اوکراین برای پیوستن به روسیه صورت گرفت.

آقای پوتین غرب را متهم کرد که می‌خواهد روسیه را نابود کند و تاکید کرد که از "همه ابزارهای موجود" برای محافظت از روسیه استفاده خواهد کرد و اشاره کرد که این می‌تواند شامل سلاح‌های هسته‌ای هم باشد.

رئیس جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی در واکنش گفت که آقای پوتین نشان داده است که می خواهد اوکراین را در خون از جمله با خون سربازان روسیه غرق کند.

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، تحرکات روسیه را باعث تشدید تنش‌ها خواند و از ولادیمیر پوتین به خاطر آنچه که او لفاظی های خطرناک هسته ای خواند، انتقاد کرد.

پوتین چه گفت؟

ولادیمیر پوتین فرمان بسیج نیروهای مسلح روسیه «برای دفاع از سرزمین مادری‌» را صادر کرد و غرب را به تلاش برای نابودی روسیه متهم کرد.

این اولین فرمان بسیج نسبی نیروهای ذخیره روسیه از زمان جنگ جهانی دوم به این سو است.

ارزش سهام در بورس روسیه پس از اعلام فراخوان سقوط کرد و گزارش‌هایی از افزایش فروش بلیط هواپیما به منظور خروج از این کشور منتشر شده است.

آقای پوتین در سخنرانی خود به غرب هشدار داد اگر به آنچه که او «باج‌خواهی هسته‌ای» خواند ادامه دهد، روسیه با تمام توان زرادخانه وسیع خود پاسخ خواهد داد. او گفته است در این باره بلوف نمی‌زند.

فرمان بسیج نسبی به معنای آن است که نیروهای ذخیره، افرادی که قبلا سابقه حضور در ارتش دارند، برای خدمت فرا خوانده می‌شوند.

سرگی شویگو، وزیر دفاع روسیه در پیام از پیش ضبط شده‌ای که پس از سخنان آقای پوتین منتشر شد، گفت حدود ۳۰۰ هزار نفر برای خدمت فراخوانده خواهند شد.

آقای پوتین در سخنان خود گفت که هدف او «آزادسازی» منطقه دونباس در شرق اوکراین است و اکثر مردم مناطق تحت کنترل روسیه نمی‌خواهند توسط دولت اوکراین اداره شوند.

رئیس‌جمهوری روسیه در سخنان خود گفت غرب نشان داده است که خواهان صلح بین اوکراین و روسیه نیست.

آقای پوتین افرود برای «داوطلبانی» که در دونباس می‌جنگند، جایگاه قانونی در نظر گرفته می‌شود.

رئیس‌جمهوری روسیه پس از صدور فرمان بسیج نسبی نیرو، تهدید کرد اگر تمامیت ارضی روسیه در معرض تهدید قرار گیرد، «برای دفاع از روسیه و مردم، از تمام امکانات خود استفاده خواهیم کرد. این یک بلوف نیست.» اوو افزود «تمامیت ارضی سرزمین مادری، استقلال و آزادی ما با تمام امکاناتی که در اختیار داریم، تضمین خواهد شد.»

واکنش جو بایدن

جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا در جریان سخنرانی خود در سازمان ملل متحد از جهان خواسته است تا با حمله روسیه به اوکراین و تهدید پنهان ولادیمیر پوتین برای استفاده از سلاح‌های هسته ای مخالفت کند.

آقای بایدن خطاب به رهبران جهان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک گفت جنگ روسیه علیه همسایه‌اش «به طرز بی شرمانه‌ای» اصول اصلی منشور سازمان ملل را نقض می‌کند.

او گفت روسیه باید برای جنایات جنگی در اوکراین پاسخگو باشد.

تحلیل جاناتان بیل، خبرنگار بی‌بی‌سی

بعید است فراخوان بسیج نسبی پوتین تأثیر فوری بر جنگ زمینی در اوکراین داشته باشد. جاستین برانک، یک تحلیلگر دفاعی در موسسه سلطنتی خدمات نظامی و امنیتی بریتانیا (RUSI)، می‌گوید آموزش و بسیج سربازان جدید ممکن است تا شش ماه طول بکشد - حتی اگر پوتین به دنبال فراخواندن نیروهای ذخیره‌ای است که قبلاً تجربه نظامی داشته‌اند.

جاستین برانک همچنین می‌گوید بسیاری از ماموران و درجه‌داران روسی که باید آنها را آموزش دهند در نبردهای اوکراین درگیر هستند یا کشته شده‌اند. نیروهای جدید به واحدهای روسی ملحق یا جایگزین این واحدها خواهند شد، واحدهایی که هم از نظر پرسنل و هم از نظر تجهیزات متحمل خسارات سنگینی شده‌اند.

برای اینکه یک نیروی رزمی مؤثر باشد، آنها به چیزی بیش از تفنگ نیاز دارند. یکی از حوزه‌هایی که ممکن است در درازمدت تفاوت ایجاد کنند، تدارکات است - راندن کامیون‌ها و رساندن سوخت به خط مقدم - آزاد کردن سایر نیروهای ارتش برای جنگ.

بسیج نسبی همچنین به برخی از چالش‌های دیگر پیش روی پوتین کمکی نمی‌کند - از جمله کاهش تدارکات موشک‌های دقیق دوربرد و وضعیت نیروی هوایی روسیه که نتوانسته کنترل آسمان را به دست آورد. همچنین دشوار خواهد بود که سربازان جدید چگونه روی مساله روحیه ضعیف نیروهای روسی اثر می‌گذارند و حتی شاید آن را بدتر کنند.

فرمان بسیج

آقای پوتین در سخنان خود گفت لازم است یک تصمیم فوری برای محافظت از مردم در "سرزمین های آزاد شده" اتخاذ شود. او گفت: «به همین دلیل از وزارت دفاع خواستم که با بسیج نسبی نیروها موافقت کند.» رئیس‌جمهوری روسیه گفت فرمان بسیج نسبی پیشتر امضا شده و فراخوان نیرو از امروز شروع می‌شود.

آقای پوتین در ادامه سخنانش گفت غرب از روسیه باج‌گیری می‌کند، اما روسیه سلاح‌های زیادی برای پاسخ دادن دارد.

او گفت: «ما از تمام منابعی که در اختیار داریم برای دفاع از مردم خود استفاده خواهیم کرد.»

آقای پوتین خطاب به مردم کشورش گفت «من به حمایت شما باور دارم.»

آقای پوتین در مورد برنامه ریزی برای به برگزاری همه پرسی در مناطق تحت تصرف این کشور در اوکراین برای پیوستن به روسیه گفت « ما از این مردم حمایت می کنیم.»

استیو روزنبرگ، سربیر بخش روسی بی‌بی‌سی در تحلیلی در مورد سخنان آقای پوتین می‌گوید رئیس‌جمهوری روسیه با اعلام «بسیج نسبی» نیروهای ذخیره ، پذیرفت که روسیه به سربازان بیشتری در میدان نبرد نیاز دارد.

به گفته خبرنگار بی‌بی‌سی، آقای پوتین همه مشکلات روسیه را به گردن غرب انداخت و غرب به تلاش برای "تجزیه روسیه" متهم کرد.

ویل ورنون، خبرنگار بی‌بی‌سی در مسکو هم می‌گوید وزیر دفاع روسیه تاکید کرده در بسیج نسبی تنها از نیروهای ذخیره استفاده خواهد شد و «تحت هیچ شرایطی از دانش آموزان یا سربازان وظیفه خواسته نمی شود که خدمت کنند.»

با این حال به گفته خبرنگار بی‌بی‌سی در مسکو، چنین فراخوانی بسیاری را نگران خواهد کرد. ویل ورنون می‌گوید این فراخوان به معنای آن است که بسیاری از روس ها، به ویژه متخصصان جوان، در اسرع وقت به فکر خروج از کشور خواهند بود.

مقام‌های روسی گفتند که به زودی افرادی را که از بسیج معاف خواهند بود، اعلام خواهد کرد.

واکنش‌ها

یک مشاور رئیس جمهوری اوکراین گفته است که فرمان بسیج نشان می‌دهد جنگ به وضوح مطابق نقشه روسیه پیش نمی رود. میخائیلو پودولیاک به خبرگزاری رویترز گفت پوتین مجبور شده تصمیم "بسیار نامحبوبی" بگیرد.

بن والاس، وزیر دفاع بریتانیا می‌گوید تصمیم پوتین برای بسیج نیروهای ذخیره نظامی برای حمایت از جنگ در اوکراین نشان می دهد که تهاجم او در حال شکست است.

گیلیان کیگن، معاون وزیر امور خارجه بریتانیا، فراخوان رئیس‌جمهوری روسیه را نگران‌کننده خوانده و گفته است تهدید آقای پوتین در مورد سلاح‌های در اختیارش را «یک تهدید جدی» خوانده که قبلا هم بیان شده بود.

خانم کیگن گفته است گفتگوها برای یافتن راه حل دیپلماتیک ادامه خواهد یافت.

سفیر آمریکا در اوکراین هم گفته است فرمان بسیج نسبی نیروهای ذخیره نظامی «نشانه "ضعف» است.

بریجیت برینک، سفیر آمریکا در اوکراین در توییتر نوشته است ایالات متحده هرگز ادعای روسیه بر مناطق جدا شده از اوکراین را به رسمیت نخواهد شناخت و آمریکا تا زمانی که طول بکشد در کنار اوکراین خواهد ایستاد.

آلکسی ناوالنی، از منتقدان دولت روسیه که در زندان است، می‌گوید فراخوان نیرو منجر به یک "تراژدی عظیم" خواهد شد.

آقای ناوالنی در یک پیام ویدیویی از زندان که توسط وکلایش ضبط و منتشر شده است، می‌گوید: «این منجر به یک تراژدی عظیم و تعداد زیادی مرگ و میر خواهد شد... پوتین برای حفظ قدرت شخصی خود به (جنگ) کشور همسایه رفت. مردم را در آنجا کشتند و اکنون تعداد زیادی از شهروندان روسیه را به این جنگ می فرستند."

مارک روته، نخست وزیر هلند، این اقدام آقای پوتین را واکنشی وحشتناک خواند. وزیر امور خارجه لتونی گفت متحدان اوکراین نمی‌توانند تسلیم آنچه او به عنوان باج خواهی آقای پوتین توصیف کرد شوند. ادگارس رینکویکس گفت روسیه برای اروپا و جهان امروز به اندازه آلمان نازی در قرن گذشته خطرناک است.

در همین حال، وزارت امور خارجه چین بار دیگر از همه طرف‌ها خواسته گفت‌و‌گو کنند.

تهدید را «جدی بگیرید»

دکتر رابرت سیلی، نماینده پارلمان بریتانیا و متخصص امور نظامی روسیه، هشدار می دهد که غرب باید تهدید پوتین برای استفاده از سلاح هسته‌ای در جنگ اوکراین را واقعی فرض کند. وزیران و مقام‌های ارشد بریتانیا پیشتر چنین تهدیدی را رد کرده بودند.

آقای سیلی می‌گوید: «در مقطعی، احتمالاً زمانی که نیروهای روسی طی شش تا نه ماه آینده با فروپاشی بزرگ در جنوب شرقی اوکراین مواجه می‌شوند، پوتین یا از سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی استفاده خواهد کرد یا به فکر استفاده از آن خواهد افتاد.»